Vô tình nói chuyện về một chủ đề nào đó với bạn bè, ngay sau đó bạn truy cập vào Facebook và nhận thấy các mẫu quảng cáo liên quan về chủ đề mà bạn vừa trao đổi trước đó tràn ngập trên màn hình điện thoại. Giả thiết đặt ra là liệu Facebook có thực sự đang nghe lén điện thoại của bạn?
ads giữa bài
Tình huống này không hề hiếm gặp, nó tạo ra cho người dùng hàng loạt các câu hỏi nghi vấn. Liệu rằng dữ liệu cá nhân, những cuộc đàm thoại riêng tư có đang bị các ông lớn công nghệ âm thầm khai thác và sử dụng như một công cụ kiếm tiền của họ.
Một trong những thuyết âm mưu công nghệ lâu đời và phổ biến nhất là điện thoại thông minh của bạn liên tục nghe lén các cuộc trò chuyện riêng tư. Hầu như tất cả mọi người tại một số thời điểm đã cảm thấy có sự trùng hợp kỳ lạ khi nhìn thấy một quảng cáo được phân phát trên Facebook tương ứng chính xác với một cuộc trò chuyện mà mình đã nói trước đó.
Và rồi một giả thiết có vẻ có thực xuất hiện, Facebook đang lắng nghe cuộc trò chuyện riêng tư của bạn với bạn bè, nắm bắt những từ khóa và sau đó cung cấp cho bạn những quảng cáo phù hợp. Và tất nhiên Facebook sẽ phủ nhận điều này đang xảy ra.
Facebook phủ nhận việc nghe lén điện thoại người dùng.
Tất nhiên là vậy, chẳng dại gì mà “nhận tội” để rồi rước về mình hàng loạt những rắc rối về mặt pháp lý.
Trong một tuyên bố trước đó vào hồi tháng 6 năm 2016 Facebook nói rằng…
“Facebook không sử dụng micrô trên điện thoại của bạn để thông báo quảng cáo hoặc để thay đổi những gì bạn thấy trong bảng tin. Một số bài báo gần đây đã nói rằng chúng ta phải lắng nghe cuộc trò chuyện của mọi người để hiển thị cho họ những quảng cáo có liên quan. Đây không phải là sự thật. Chúng tôi hiển thị quảng cáo dựa trên sở thích của mọi người và thông tin tiểu sử khác“.
Đây là phản hồi của Facebook nhằm chấn an người dùng sau khi trang tin tức NBC đăng tải một câu chuyện nói rằng “Facebook nghe lén điện thoại của người dùng”.
“Facebook không chỉ xem mà còn nghe điện thoại di động của bạn. Tất cả bắt đầu bằng việc bật tính năng micrô trong cài đặt điện thoại. Khi bạn làm vậy, hãy lựa chọn từ ngữ của mình một cách cẩn thận“.
Cho đến tháng 8 năm 2019, Bloomberg News đã đăng một câu chuyện tiết lộ rằng Facebook đã ký hợp đồng với một công ty bên ngoài để ghi âm các cuộc trò chuyện âm thanh được thực hiện thông qua ứng dụng Facebook Messenger.
Liên quan: Nghịch lý Apple không được gắn tích xanh xác minh của Facebook
Quá trình này được thực hiện để kiểm tra độ chính xác của thuật toán phiên âm tự động mà Facebook đang triển khai và công ty tuyên bố tất cả người dùng chọn tham gia dịch vụ phiên âm đều biết về hệ thống đánh giá tiềm năng của con người.
Trong khi một số báo cáo đặt câu hỏi về quy trình thông báo của Facebook thực sự minh bạch như thế nào, câu chuyện nhanh chóng lan truyền trên các phương tiện truyền thông, với rất nhiều tiêu đề khẳng định “Facebook thừa nhận rằng họ đã lắng nghe các cuộc trò chuyện riêng tư của bạn.“.
Mark Zuckerberg điều trần trước Quốc hội Mỹ vào tháng 4 năm 2018.
Vào tháng 4 năm 2018, Mark Zuckerberg đã phải trả lời hàng loạt các câu hỏi trong cuộc điều trần trước quốc hội Mỹ.
Trong số rất nhiều câu hỏi mà các nhà lập pháp Hoa Kỳ dành cho Giám đốc điều hành Facebook – Mark Zuckerberg có một câu hỏi mà bất cứ ai cũng quan tâm “Facebook có lắng nghe người dùng và sau đó phân phát quảng cáo dựa trên hoạt động gián điệp đó không?“.
“Tôi đã được nghe rất nhiều từ những người đã đến gặp tôi và nói về một trải nghiệm mà họ đã có khi trò chuyện với bạn bè – không phải trên điện thoại, chỉ nói chuyện. Và sau đó họ thấy quảng cáo xuất hiện khá nhanh trên Facebook của họ. Tôi đã thấy mọi người lo sợ rằng Facebook đang khai thác âm thanh từ thiết bị di động của họ cho mục đích nhắm mục tiêu quảng cáo” – Thượng nghị sĩ Gary Peters đã nói trong phiên điều trần tại Thượng viện của Zuckerberg.
Và như thường lệ, CEO của facebook luôn phủ nhận những lời buộc tội này, anh ta cho rằng đây là “một thuyết âm mưu do người dùng tưởng tượng ra”, Facebook hoàn toàn trong sạch và minh bạch đối với dữ liệu người dùng.
Facebook không nghe lén, nhưng sự thực còn đáng sợ hơn rất nhiều.
Wandera – một công ty an ninh mạng di động đã bắt đầu thử nghiệm xem chiếc điện thoại của khách hàng của họ có bị nghe lén hay không.
Thử nghiệm của Wandera khá đơn giản. Đặt một chiếc iPhone và một chiếc Samsung Galaxy trong một căn phòng, sau đó phát một mẩu quảng cáo âm thanh về quảng cáo thức ăn cho thú cưng trong 30 phút mỗi ngày, trong vòng ba ngày.
Liên quan: Facebook ra mắt tính năng mới hỗ trợ cho các đại lý bán ô tô.
Các ứng dụng cài đặt trên hai chiếc điện thoại đều được bật phần lớn các quyền truy cập dữ liệu để thử nghiệm.
Thí nghiệm có hai mục tiêu chính. Đầu tiên, một số ứng dụng đã được quét sau thử nghiệm để xác định xem quảng cáo thức ăn cho thú cưng có đột nhiên xuất hiện trong bất kỳ luồng tin nào hay không. Thứ hai, các thiết bị đã được kiểm tra chặt chẽ để theo dõi mức tiêu thụ dữ liệu, sử dụng pin và hoạt động nền.
Kết quả ckhông bất ngờ cho lắm. Không có quảng cáo thức ăn vật nuôi nào hiển thị trên bất kỳ ứng dụng nào sau khi thử nghiệm.
Hầu như không có sự khác biệt về mức tiêu thụ dữ liệu, sử dụng pin và hoạt động nền giữa các bài kiểm tra.
Thực tế này rất quan trọng, bởi vì nếu một ứng dụng đang truy cập vào micrô và gửi âm thanh đến máy chủ đám mây để phân tích thì sẽ có dấu vết đáng chú ý về việc tiêu thụ dữ liệu.
Mọi việc có thể coi như đã rõ ràng, chẳng có một cuộc nghe lén tự động nào được diễn ra, và Facebook không thực hiện việc làm thiếu minh bạch đó để điều phối quảng cáo đến với người dùng.
Facebook thực sự không nghe lén âm thanh điện thoại.
Antonio Garcia – Martinez, một cựu giám đốc sản phẩm của Facebook đã lên tiếng chỉ trích công ty trong vài năm sau khi rời bỏ nó vào năm 2013.
Năm 2017, Antonio Garcia đã viết một bài và được xuất bản trên Wired giải thích lý do tại sao Facebook không lắng nghe bạn thông qua micrô trên điện thoại thông minh.
Tuy nhiên, trong bài báo đó lại phơi bày trước công chúng thêm một sự thật qua lời tường thuật của anh ấy…
Liên quan: Facebook chính thức loại bỏ giới hạn 20% văn bản trên hình ảnh quảng cáo&.
“Facebook cần ghi lại mọi thứ mà điện thoại của bạn nghe được khi đang bật. Chức năng này tương đương với một cuộc gọi điện thoại liên tục từ bạn đến Facebook. Một cuộc gọi thoại qua internet trung bình của bạn mất khoảng 24kbps một chiều, tương đương với khoảng 3 kBs dữ liệu mỗi giây.
Giả sử bạn sử dụng điện thoại trong nửa ngày, tức là khoảng 130 MB mỗi ngày cho mỗi người dùng. Có khoảng 150 triệu người dùng hoạt động hàng ngày ở Hoa Kỳ, vì vậy, đó là khoảng 20 petabyte mỗi ngày, chỉ ở Hoa Kỳ.
Nói cách khác, toàn bộ dữ liệu lưu trữ của Facebook chỉ khoảng 300 petabyte, với tốc độ nhập hàng ngày khoảng 600 terabyte. Do vậy việc giám sát âm thanh liên tục sẽ tạo ra lượng dữ liệu nhiều hơn khoảng 33 lần so với lượng dữ liệu Facebook hiện đang lưu trữ. Điều này sẽ là bất khả thi nếu Facebook làm như vậy.”
Sự thật được phơi bày về cách mà Facebook điều hướng quảng cáo.
Vào đầu năm 2017, Jingjing Ren – một nghiên cứu sinh tại Đại học Northeastern, và Elleen Pan, một sinh viên đại học đã mở một nghiên cứu để điều tra vấn đề liệu điện thoại có nghe được cuộc trò chuyện mà người dùng không biết. Kết quả đưa ra đã chứng minh rằng micrô của điện thoại không thể được kích hoạt một cách bí mật mà người dùng không biết.
Nói cách khác, việc sử dụng micro chỉ được kích hoạt khi chính chủ nhân của thiết bị sẵn sàng làm điều này trong cài đặt.
Liên quan: Cách ngăn người khác đọc trộm tin nhắn Facebook trên iPhone.
Christo Wilson , một nhà khoa học máy tính làm việc trong dự án cho biết…
“Không hề sảy ra vấn đề rò rỉ âm thanh nào, không một ứng dụng nào kích hoạt micrô . Nhưng sau đó chúng tôi bắt đầu nhìn thấy những thứ mà chúng tôi không mong đợi. Các ứng dụng đã tự động chụp ảnh màn hình của chính chúng và gửi chúng cho các bên thứ ba. Trong một trường hợp, ứng dụng đã quay video hoạt động trên màn hình và gửi thông tin đó đi“
Trong số hơn 17.000 ứng dụng Android được kiểm tra, hơn 9.000 ứng dụng có quyền chụp ảnh màn hình. Và một số ứng dụng được phát hiện đang tích cực làm như vậy, chụp ảnh màn hình và gửi chúng đến các nguồn của bên thứ ba bí mật.
David Choffnes – nhà khoa học máy tính khác đang làm việc trong dự án cho biết: “Điều đó có khả năng tồi tệ hơn nhiều so với việc camera chụp ảnh trần nhà hoặc micrô ghi lại các cuộc trò chuyện vô nghĩa. Không có cách nào dễ dàng để đóng cửa quyền riêng tư này.”
Vì vậy, điện thoại của bạn có thể không nghe lén các cuộc trò chuyện của bạn, nhưng nó có khả năng theo dõi bạn theo nhiều cách khác. Và chính kho dữ liệu có thể theo dõi khổng lồ này là cách các công ty như Facebook có thể phân phát cho bạn những quảng cáo được nhắm mục tiêu mà đôi khi có vẻ chính xác đến đáng sợ.
Mike Campin, Phó chủ tịch kỹ thuật tại Wandera cho biết: “Chiếc điện thoại ngày càng hữu ích, nhưng nó đã trở thành một tên gián điệp, nó biết bạn đang ở đâu, chụp ảnh gì mua sắm trực tuyến và sử dụng ngân hàng nào, đây chính xác là nơi có các điểm yếu và lỗ hổng tiềm ẩn. Điện thoại của bạn càng hữu ích, thì nó càng hấp dẫn đối với các nhà quảng cáo, tin tặc hoặc bất kỳ ai muốn dữ liệu của bạn”.
Và khi sự thật này được phơi bày nó khiến người dùng còn cảm thấy đáng sợ hơn rất nhiều so với việc bày tỏ nghi vấn rằng Facebook đang nghe lén điện thoại của bạn.
Nhật Minh
